“De Blauwe Trein”

meneer BeukemaIn 1985 werd in Godlinze de Wieler Toer Club “De Blauwe Trein” opgericht door onder andere fietsenmaker Frans Beukema. Meer dan dertig jaar later wordt er nog altijd gefietst door de initiatiefnemer, samen met een aantal enthousiaste metgezellen. Iedere woensdag om 19.00 uur stipt wordt er verzameld voor het clubgebouw bovenop de wierde. Terpen & Wierdenland fietste een etappe mee en maakte een smartphonefotoverslag.

Meneer Beukema: Meneer Beukema oefent sinds 1948 het vak van fietsenmaker uit. Zo vlak na de oorlog waren de fietsen nog op rantsoen, en kon je alleen met een bon een fiets krijgen. In 1960 startte Beukema zijn eigen onderneming in Godlinze. In de werkplaats wordt nog iedere werkdag gesleuteld.

de fietsDe fiets: In een landschap dat bestrooid ligt met wierden en afgeticheld land is een fiets met versnellingen zeker geen overbodige luxe. Meneer Beukema had een Koga Miyata Country Tourer uit de beginjaren ’90 (zeven versnellingen) beschikbaar gesteld.

de routeDe route (20 km): In totaal volgden er zeven beklimmingen relatief kort op elkaar, te weten de wierden van Leermens, Oosterwijtwerd, Arwerd, Krewerd en Holwierde, met als laatste klim de ruim zes meter hoge wierde van Godlinze. De verbindingswegen tussen deze eeuwenoude woonplaatsen volgden voor een deel van de route het kronkelige verloop van dichtgeslibde getijdengeulen die lang geleden zijn ontstaan in een toen nog open kwelderlandschap. Van een vierkant rondje was dus zeker geen sprake. Een boeiend parcours dat door Godlinzenaar Jan Wiersema was uitgezet met veel gevoel voor historisch waardevolle plekken.

LeermensLeermens: Via het Lambertusheerdpad en Lutjerijp belandde de wielertoerclub aan de voet van de Leermenser wierde. De eerste beklimming leverde direct al spectaculaire vergezichten op. Langs een pad dat aan weerszijden was ingeplant met meidoornhaag werd het peloton richting het middelpunt van de wierde geleid. Daar aangekomen werd de aandacht getrokken door het fraai onderhouden kerkhof, dat door statige beuken werd omzoomd. Alle lof voor de koster van Leermens, die al vijftig jaar met veel zorg en liefde het onderhoud van het groen rondom het kerkhof op zich neemt. Meneer Wiersema wist deze mooie plek in de juiste historische context te plaatsen met interessante weetjes over de oudste stenen van de kerk, die anders dan de jongere bakstenen uit vulkanisch materiaal bestaan en in de 10de, 11de en 12de eeuw vanuit het Duitse Eifelgebergte hun weg vonden naar het Hogeland. Meneer Beukema was van mening dat beuken de mooiste bomen zijn van allemaal.

De GerichtswegDe Gerichtsweg: Na een korte afdaling volgde een ontsnapping van vier renners ter hoogte van de Gerichtsweg. Langs deze eeuwenoude deels onverharde weg stond in de middeleeuwen een galg opgesteld. De houten constructie raakte vanaf de 17de eeuw in onbruik. Het idee dat er op deze plek vele ter dood veroordeelden een lugubere dood stierven zorgde voor verslapping binnen de kopgroep, waardoor het ontstane gat vrij vlot weer werd dichtgereden.

OosterwijtwerdOosterwijtwerd: Na een bijna valpartij en een traktatie op dropjes, koek, banaan en twee reeën die sierlijk hoog door de met tarwe ingeplante akkers sprongen, stond de tweede beklimming op het programma: De wierde van Oosterwijtwerd. Eénmaal op de top aanbeland werden de remmen even ingedrukt bij het passeren van één van de oudste bakstenen kerken van Groningen.

Voormalig terrein RipperdaborgVoormalig terrein Ripperdaborg: Aan de rand van Oosterwijtwerd stond eeuwenlang een residentie van de zeer vermogende hoofdelingenfamilie Ripperda. De hoogteverschillen terplekke, een singel en een opnieuw uitgegraven gracht met overbrugging zorgden voor genoeg visuele prikkels om er zelf nog een borg van formaat bij te fantaseren. Beukema had in plaats van de knotwilgen liever andere bomen langs de singel zien staan. Beuken bijvoorbeeld.

KloosterwegKloosterweg: Langs de kloosterweg tussen Arwerd en Krewerd werden de blikken van de renners richting de noordelijke horizon getrokken vanwege de dreigende wolkenpartijen boven Losdorp die mooi afstaken tegen de door een laagstaande zon verlichte voorgrond. En er waren koeien. Even later spatten de regendruppels op onze helmloze kruinen uiteen.

Klooster FeldwerdKlooster Feldwerd: Een hoopje kloostermoppen was de bevestiging dat de Blauwe Trein op de juiste plek was aanbeland voor een laatste stop, zodat de renners nog even op krachten konden komen voor de zwaarste beklimming van deze avond: de zes meter hoge wierde van Godlinze. Het voormalige kloosterterrein ademt nog steeds de rust en stilte uit die zo’n 500 jaar geleden ook binnen de kloostermuren zal hebben geheerst. Vanwege een regenbui werd direct nadat de laatste zonnestralen zich hadden uitgerold over het ruige en reliëfrijke terrein beschutting gezocht onder oude essen langs de kloosterlaan.

De toren van GodlinzeDe toren van Godlinze (foto J. Andrews 2015) keek vanuit de verte toe hoe het peloton de resterende kilometers fietspad achter zich liet. Net voor Godlinze werd even teruggeschakeld naar een gepaste versnelling zodat de geleidelijke klim van zes meter twintig richting het clubhuis zonder al te veel problemen werd ondernomen.

Door: Jeroen Wiersma